12BETnhanh sẽ giới thiệu về trò chơi dân gian bài Tam cúc, phổ biến ở miền Bắc nước ta. Đây là một trò chơi có lối chơi đơn giản, dễ nhớ và thường được chơi bởi tầng lớp bình dân. Trong các dịp lễ tết, trò chơi này thu hút được rất nhiều người chơi, không chỉ là người lớn tuổi mà còn có cả các bạn trẻ tham gia.
Để hiểu rõ hơn về cách chơi tam cúc và luật chơi, hãy cùng chúng tôi khám phá.

Bài Tam cúc là gì?
Bài tam cúc là một trò chơi bài phổ biến tại Việt Nam. Đây là một trò chơi đánh bài dựa trên sự may mắn và kỹ năng phân tích của người chơi. Trong trò chơi này, người chơi sử dụng bộ bài Tây thông thường và cố gắng để giành chiến thắng bằng cách có được các bộ ba bài tốt nhất.
Trong bài tam cúc, mỗi người chơi sẽ được chia 9 lá bài và phải chia thành 3 bộ. Mỗi bộ bài có 3 lá và được xếp theo một trong 10 loại bộ khác nhau từ thấp đến cao, tương ứng với từng điểm số khác nhau. Người chơi có thể đặt cược vào một hoặc nhiều bộ bài của mình hoặc của đối thủ và người chơi có điểm số cao nhất sẽ thắng cuộc.
Tuy nhiên, điểm số chỉ là một phần trong trò chơi, bởi vì có một số loại bộ bài đặc biệt, được gọi là tam cúc, tùy thuộc vào sự may mắn của người chơi. Đánh bài Tam cúc bao gồm ba lá bài giống nhau hoặc hai bộ ba bài giống nhau và một lá bài lẻ. Tam cúc có điểm số cao nhất trong trò chơi và đối với nhiều người chơi, đây là mục tiêu chính trong trò chơi bài tam cúc.
Cách chơi bài Tam cúc
Quân bài chơi
Bộ bài Tam cúc gồm 32 lá bài được làm từ bìa mỏng, cứng, hình chữ nhật dài và hẹp, có nền màu trắng. Trên mỗi lá bài có ghi tên bằng chữ Hán màu đen (quân đỏ được đóng dấu màu đỏ) và có hình minh họa. Mặt sau mỗi lá bài giống hệt nhau.
Bộ bài có 16 quân đỏ và 16 quân đen, bao gồm Tướng, Sĩ, Tượng/tịnh, Xe, Pháo, Mã và Tốt.
- Tướng: được thể hiện trên lá bài với hình vị tướng cầm cờ cắm sau lưng và ngồi trên ghế. Chỉ có 1 quân Tướng, nếu màu đỏ gọi là Tướng Ông và là quân cao nhất, còn màu đen gọi là Tướng Bà.
- Sĩ: là lá bài có hình vị quan đội mũ cánh chuồn và phía sau có một em bé đứng khoanh tay. Có 2 lá Sĩ và lá màu đỏ được gọi là Sĩ điều.
- Tượng/tịnh: có hình con voi và có 2 lá với lá màu đỏ gọi là Tượng hồng, màu đen gọi là Tượng thâm.
- Xe: có hình cỗ xe màu xanh, đỏ, vàng và có 2 quân xe cùng 1 màu.
- Pháo: có hình khẩu pháo và có 2 khẩu pháo cùng màu.
- Mã: có hình con ngựa và có 2 con ngựa đồng màu.
- Tốt: có hình người lính cầm đao và có 5 quân tốt với quân tốt đen là thấp nhất.
Số lượng lá bài mỗi người nhận được phụ thuộc vào số lượng người chơi:
- 2 người chơi sẽ nhận được 16 lá bài mỗi người,
- Trong khi 3 người chơi sẽ nhận được 9 lá bài mỗi người, loại bỏ Tướng, Sĩ và Tốt đen.
- Với 4 người chơi, mỗi người sẽ nhận được 8 lá bài.
Sau khi nhận được lá bài, người chơi thường xếp bài theo các quy tắc như sau:
- Đôi (2 lá bài cùng tên và cùng màu),
- Bộ 3 (3 lá bài cùng màu, thường là tướng, sĩ, tượng hoặc xe, pháo, mã),
- Tứ tử (4 quân tốt cùng màu) và
- Ngũ tử (5 quân tốt cùng màu).
Quân bài lẻ: Là khi các lá bài không vào bộ nào trong các bộ trên.

Luật chơi bài Tam cúc
Luật chơi bài tam cúc như sau:
- Số lượng người chơi: Tối thiểu là 2 và tối đa là 5 người chơi.
- Bộ bài: Sử dụng bộ bài Tây gồm 52 lá.
- Cách tính điểm: Các lá bài từ 2 đến 10 tính theo giá trị trên lá bài, lá J, Q, K tính là 10 điểm và lá A có thể tính là 1 hoặc 11 điểm tùy theo người chơi muốn.
- Cách chia bài: Mỗi người chơi được chia 9 lá bài và phải chia thành 3 bộ bài. Mỗi bộ bài có 3 lá bài và được xếp theo một trong 10 loại bộ khác nhau từ thấp đến cao, tương ứng với từng điểm số khác nhau.
- Cách đặt cược: Sau khi chia bài, người chơi có thể đặt cược vào một hoặc nhiều bộ bài của mình hoặc của đối thủ. Mỗi người chơi có thể đặt cược từ 1 đến 3 điểm cho mỗi bộ bài.
- Cách tính điểm cuối cùng: Sau khi tất cả các người chơi đã đặt cược, các bộ bài sẽ được mở ra để tính điểm. Người chơi có điểm số cao nhất sẽ thắng cuộc. Nếu có nhiều người chơi có điểm số bằng nhau, người chơi nào có tam cúc sẽ thắng.
- Tam cúc: Tam cúc bao gồm ba lá bài giống nhau hoặc hai bộ ba bài giống nhau và một lá bài lẻ. Tam cúc có điểm số cao nhất trong trò chơi và đối với nhiều người chơi, đây là mục tiêu chính trong trò chơi bài tam cúc.
Chú ý: Các quy tắc có thể khác nhau tùy theo vùng miền và thỏa thuận giữa các người chơi.
Cách chơi
Trước khi chơi, một người sẽ được chọn để chọn bài và một người khác sẽ bắt cái. Người bắt cái sẽ được chọn bằng cách đếm từ người chơi bên phải và lần lượt từ Tướng, Sĩ, Xe, Pháo, Mã, Tốt. Khi người bắt cái đếm đến lá bài được chọn, người ngừng đếm sẽ là nhà cái và sẽ chia bài đầu tiên.
Nhà cái sẽ ra bài đầu tiên và gọi ra số cây bài tương ứng với khẩu lệnh mà người bắt cái đã đặt trước đó, có thể là “một cây”, “đôi cây” hoặc “ba cây”. Nếu có 2 hoặc 4 người chơi, lượt chơi đầu tiên sẽ có quy định đặc biệt như cấm Tướng, cấm Sĩ, chỉ cho phép sử dụng Tượng Hồng và bị cấm ăn nếu phạm luật. Còn nếu có 3 người chơi, khẩu lệnh sẽ thay đổi và xe hồng sẽ là cây bài lớn nhất được phép ra.
Khi đánh bài, tất cả các quân bài phải được úp xuống trên chiếu.
Sau khi nhà cái chia bài, người chơi có quân bài lớn nhất sẽ thắng và sẽ được phép gọi cái cho ván bài tiếp theo. Người thua sẽ không cần phải lật bài.

Các quy tắc chơi bài Tam cúc
Các quy tắc trình làng và gọi bài
- Bộ đôi hoặc bộ ba trên có thể ăn bộ đôi hoặc bộ ba dưới.
- Các bộ bài cùng màu đỏ có thể ăn bài màu đen.
- Nếu có Tứ tử hoặc Ngũ từ không phân biệt màu đỏ và đen trong bài đánh, người đánh bài tam cúc đó sẽ được trình làng trước khi người cầm cái gọi cây đầu tiên và là người chiến thắng của ván đó.
Các quy tắc tính thắng thua Vòng cuối
- Trước khi kết thúc ván bài, Cái có thể gọi kết đôi hoặc kết ba để kiếm nhiều điểm hơn. Bộ đôi hoặc bộ ba kết cao nhất là Xe hồng. Nếu Cái gọi kết đôi hoặc kết ba nhưng bị đè thì người ra bài đè sẽ được tính điểm thưởng.
- Kết tốt đen: Nếu người gọi kết đôi cuối cùng là tốt đen và thắng, sẽ được ăn kết tốt đen.
- Đề tốt đen, ngũ tử, tứ tử: Nếu người gọi kết đôi tốt đen, ngũ tử, hoặc tứ tử và có người ngửa bài có tố, ngũ tử, hoặc tứ tử đỏ thì sẽ đè bài thành công. Người ra bài tốt đen phải đền tiền cho người ăn tốt đỏ.
- Đi đêm: Là cách tráo bài giữa các người chơi. Các lá bài cần hạ xuống chiếu và tráo giữa các bên. Tuy nhiên, cách này chỉ được áp dụng nếu có sự thống nhất từ đầu về luật chơi.
- Trong một ván bài, người kết trước sẽ thắng. Người thua sẽ bị trừ điểm theo số cây bài còn lại trên tay.